Phụ cấp lương là một phần quan trọng trong thu nhập của người lao động, vừa giúp bù đắp điều kiện làm việc, vừa tạo thêm động lực gắn bó với doanh nghiệp. Tuy nhiên, không phải ai cũng nắm rõ phụ cấp lương gồm những gì? Có phải đóng BHXH hay tính thuế TNCN. Bài viết dưới đây Phần mềm tính lương EasyHRM sẽ cập nhật quy định mới nhất để bạn dễ dàng áp dụng.

Phụ Cấp Lương Gồm Những Gì? Quy Định Mới Nhất

1. Phụ cấp lương là gì?

Theo Thông tư 47/2015/TT-BLĐTBXH (Điều 4), phụ cấp lương là những khoản tiền trả thêm ngoài lương chính để bù đắp cho các yếu tố mà mức lương cơ bản chưa thể phản ánh đầy đủ, như: điều kiện lao động nặng nhọc, tính chất công việc phức tạp, trách nhiệm cao, làm việc ở vùng xa, mức thu hút lao động… Những khoản này được thỏa thuận trong hợp đồng lao động và chỉ áp dụng cho những vị trí thực sự cần thiết.

Hiểu đơn giản, phụ cấp lương là khoản hỗ trợ thêm để bù đắp đặc thù công việc. Từ đó, thu nhập người lao động phản ánh đúng công sức và điều kiện làm việc thực tế.

2. Các loại phụ cấp lương phổ biến hiện nay

Hiện nay, pháp luật lao động không đưa ra quy định bắt buộc về số lượng hay loại phụ cấp cụ thể, mà chỉ liệt kê một số khoản phổ biến. Việc người lao động có được hưởng phụ cấp nào và mức chi trả ra sao sẽ phụ thuộc vào sự thỏa thuận giữa các bên trong hợp đồng lao động.

2.1 Phụ cấp chức vụ, chức danh

Phụ cấp chức vụ, chức danh là khoản tiền trả thêm ngoài lương chính cho người lao động khi họ đảm nhiệm vị trí quản lý hoặc giữ một chức danh có tính tổ chức trong đơn vị.

Khoản phụ cấp này được áp dụng khi người lao động phải gánh trách nhiệm cao hơn, tham gia điều hành, phân công công việc hoặc thực hiện nhiệm vụ đặc thù mà lương chuyên môn chưa phản ánh đầy đủ.

Nói cách khác:

• Phụ cấp chức vụ dành cho người giữ vai trò lãnh đạo, quản lý như tổ trưởng, trưởng phòng, phó phòng…
• Phụ cấp chức danh dành cho người giữ một chức danh chuyên môn đặc thù, không phải quản lý nhưng có trách nhiệm quan trọng trong bộ máy, như kế toán trưởng, thư ký công đoàn, đội trưởng sản xuất…

Công thức tính:

Phụ cấp chức vụ = Lương cơ sở × Hệ số phụ cấp chức vụ

Trong đó:

• Lương cơ sở: do Nhà nước quy định (ví dụ 2.340.000 VND/tháng năm 2025)
• Hệ số phụ cấp chức vụ: tùy chức danh lãnh đạo (giám đốc, trưởng phòng, phó trưởng phòng…).

2.2 Phụ cấp trách nhiệm

Phụ cấp trách nhiệm là khoản tiền trả thêm cho người lao động khi họ gánh thêm trách nhiệm so với công việc chính, nhưng không giữ chức vụ lãnh đạo.

Mục đích của phụ cấp này là:

• Bù đắp phần trách nhiệm tăng thêm mà lương cơ bản chưa tính đến.
• Ghi nhận vai trò quan trọng của người lao động trong bộ phận.
• Khuyến khích họ hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.

XEM THÊM: Phụ Cấp Trách Nhiệm Có Mấy Loại? Cách tính

2.3 Phụ cấp nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm

Đây là khoản tiền trả thêm cho người lao động khi họ làm việc trong môi trường khó khăn, nguy hiểm hoặc độc hại (ví dụ: hóa chất, nhiệt độ cao, tiếng ồn lớn, công việc trên cao).

Mục đích:

• Bù đắp rủi ro và ảnh hưởng sức khỏe do điều kiện làm việc đặc biệt.
• Khuyến khích người lao động yên tâm làm việc trong môi trường khó khăn.

Nói ngắn gọn: đây là khoản tiền hỗ trợ thêm cho công việc nguy hiểm hoặc nặng nhọc mà lương cơ bản chưa phản ánh.

Công thức tính:

Phụ cấp nặng nhọc = Lương cơ sở × Tỷ lệ %

Trong đó:

• Lương cơ sở: theo quy định hiện hành (ví dụ 2.340.000 VND/tháng năm 2025).
• Tỷ lệ % phụ cấp: do Nhà nước hoặc doanh nghiệp quy định, tùy vào mức độ nặng nhọc.

XEM THÊM:  Mức Lương Cơ Sở Năm 2025 Là Bao Nhiêu? Khi Nào Áp Dụng?

2.4 Phụ cấp thâm niên

Phụ cấp thâm niên là khoản tiền trả thêm cho người lao động có nhiều năm gắn bó với nghề hoặc đơn vị.

Mục đích:

• Ghi nhận kinh nghiệm và sự cống hiến lâu dài.
• Khuyến khích người lao động tiếp tục gắn bó với công việc.

Nói ngắn gọn: đây là phần thưởng bằng tiền cho sự trung thành và kinh nghiệm tích lũy của người lao động.

Các khoản phụ cấp lương phổ biến

2.5 Phụ cấp khu vực

Phụ cấp khu vực là khoản tiền trả thêm cho người lao động khi họ làm việc ở những địa bàn xa xôi, vùng khó khăn về sinh hoạt, giao thông hoặc có khí hậu khắc nghiệt.

Mục đích:

• Hỗ trợ chi phí sinh hoạt và điều kiện làm việc tại khu vực khó khăn.
• Khuyến khích và giữ ổn định lực lượng lao động ở những vùng này.

Nói ngắn gọn: phụ cấp khu vực là khoản tiền “bù đắp” cho những bất lợi về nơi làm việc và sinh hoạt.

Công thức tính:

Phụ cấp khu vực = Lương cơ sở × Hệ số phụ cấp khu vực

Trong đó:

• Lương cơ sở: theo quy định hiện hành (ví dụ 2.340.000 VND/tháng năm 2025).
• Hệ số phụ cấp khu vực: phân theo vùng

2.6 Phụ cấp lưu động

Phụ cấp lưu động là khoản tiền trả thêm cho người lao động khi họ phải thường xuyên di chuyển hoặc thay đổi nơi làm việc, dẫn đến điều kiện sinh hoạt không ổn định.

Mục đích:

• Bù đắp chi phí đi lại và những bất tiện do đặc thù công việc.
• Đảm bảo thu nhập phản ánh đúng nỗ lực và tính chất đặc thù của công việc.

Nói ngắn gọn: phụ cấp lưu động là khoản hỗ trợ thêm cho người lao động làm việc “di động”, không cố định một chỗ.

2.7 Phụ cấp thu hút

Phụ cấp thu hút là khoản tiền trả thêm cho người lao động khi họ làm việc tại vùng có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn hoặc ngành nghề thiếu nhân lực.

Mục đích:

• Hỗ trợ đời sống vật chất và tinh thần của người lao động.
• Tạo động lực để thu hút và giữ chân lao động làm việc tại những khu vực kém thuận lợi.

3. Phụ cấp lương có phải đóng BHXH không?

Phụ cấp lương có phải đóng BHXH hay không còn tùy thuộc vào tính chất của khoản phụ cấp đó. Nếu là khoản phụ cấp mang tính thường xuyên, ổn định và gắn liền với công việc thì phải đóng; ngược lại thì không. Cụ thể:

3.1 Phụ cấp lương phải đóng bhxh

Đây là những khoản phụ cấp ổn định và thường xuyên, gắn trực tiếp với công việc hoặc chức danh của người lao động. Những khoản này được tính vào tiền lương làm căn cứ đóng BHXH:

• Phụ cấp chức vụ, trách nhiệm
• Phụ cấp độc hại, nguy hiểm, nặng nhọc
• Phụ cấp thâm niên
• Phụ cấp khu vực, thu hút, lưu động
• Các khoản phụ cấp khác ổn định, thường xuyên

3.2 Phụ cấp lương không cần đóng bhxh

Những khoản phụ cấp này mang tính phúc lợi hoặc hỗ trợ, không gắn cố định vào công việc, vì vậy không phải đóng BHXH:

• Tiền ăn giữa ca
• Hỗ trợ xăng xe, điện thoại, đi lại
• Tiền nhà ở, nuôi con nhỏ, giữ trẻ
• Trợ cấp nhân thân như sinh nhật, thân nhân tử vong, khó khăn đột xuất
• Phụ cấp biến động theo năng suất, KPI, thưởng doanh số

Phụ cấp lương có phải đóng BHXH không?

4. Phụ cấp lương có tính thuế TNCN không?

Không phải tất cả phụ cấp lương đều phải tính thuế TNCN. Một số khoản phụ cấp, trợ cấp được miễn thuế theo quy định, trong khi những khoản còn lại sẽ bị tính thuế nếu không thuộc diện miễn.

Lý giải chi tiết:

Theo Điểm b, Khoản 2, Điều 2 Thông tư 111/2013/TT-BTC (sửa đổi bởi Điều 11 Thông tư 92/2015/TT-BTC), những khoản phụ cấp, trợ cấp không tính thuế TNCN gồm:

• Phụ cấp ưu đãi cho người có công với cách mạng.
• Trợ cấp cho đối tượng kháng chiến, bảo vệ Tổ quốc, thanh niên xung phong.
• Phụ cấp quốc phòng, an ninh, trợ cấp đặc thù của lực lượng vũ trang.
• Phụ cấp độc hại, nguy hiểm.
• Phụ cấp thu hút, phụ cấp khu vực.
• Trợ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, ốm đau, thai sản, thôi việc, thất nghiệp, hưu trí một lần…
• Trợ cấp đặc thù ngành nghề (y tế thôn bản, chuyển vùng một lần, cán bộ lãnh đạo cấp cao,…).

Lưu ý: Các khoản phụ cấp chỉ được miễn thuế nếu nằm trong mức quy định của Nhà nước. Nếu chi cao hơn, phần vượt mức sẽ phải tính thuế TNCN.

Phụ cấp lương có tính thuế TNCN không?

5. Doanh nghiệp nên xây dựng phụ cấp lương như thế nào?

Phụ cấp lương không chỉ đảm bảo quyền lợi cho người lao động mà còn thể hiện chính sách đãi ngộ, giúp giữ chân nhân sự. Để xây dựng hệ thống phụ cấp hợp lý, doanh nghiệp có thể tham khảo những nguyên tắc sau:

5.1 Xác định rõ mục tiêu của phụ cấp

Trước hết, doanh nghiệp cần xác định phụ cấp nhằm mục đích gì: bù đắp khó khăn, khuyến khích nhân viên hay giữ chân nhân sự? Khi mục tiêu rõ ràng, việc thiết kế các khoản phụ cấp sẽ phù hợp, tránh chi trả dàn trải mà không hiệu quả.

5.2 Phù hợp với tính chất công việc và điều kiện lao động

Mỗi vị trí công việc có đặc thù riêng. Chẳng hạn, công việc độc hại, nguy hiểm nên có phụ cấp bù đắp; quản lý, lãnh đạo cần phụ cấp chức vụ, trách nhiệm; nhân viên làm việc ở vùng sâu vùng xa có thể nhận phụ cấp khu vực hoặc thu hút.

5.3 Cân nhắc khả năng tài chính của doanh nghiệp

Phụ cấp cần nằm trong khả năng chi trả, không tạo gánh nặng dài hạn. Có thể áp dụng nhiều khoản phụ cấp nhỏ, linh hoạt thay vì một khoản lớn gây áp lực ngân sách.

5.4 Tuân thủ quy định pháp luật

Doanh nghiệp cần phân loại rõ các khoản phụ cấp: khoản nào phải đóng BHXH, khoản nào tính thuế TNCN, đảm bảo tuân thủ luật lao động hiện hành.

5.5 Ứng dụng công nghệ để quản lý

Sử dụng phần mềm nhân sự giúp tự động tính toán phụ cấp dựa trên ca làm, thâm niên, vị trí… Điều này tiết kiệm thời gian, giảm sai sót và giúp HR quản lý bảng lương hiệu quả hơn.

Kinh nghiệm xây dựng phụ cấp lương cho doanh nghiệp

6. Kết luận

Có thể thấy, phụ cấp lương không chỉ là khoản hỗ trợ về tài chính mà còn thể hiện sự quan tâm của doanh nghiệp đến đời sống và quyền lợi của người lao động. Việc hiểu rõ các loại phụ cấp, quy định về đóng BHXH, thuế TNCN và cách xây dựng chính sách phụ cấp hợp lý sẽ giúp doanh nghiệp quản trị nhân sự hiệu quả hơn. Hy vọng qua bài viết này, bạn đã có cái nhìn tổng quan và áp dụng phù hợp vào thực tế.

—————————————-

EASYHRM – TỰ ĐỘNG HÓA QUẢN TRỊ NHÂN SỰ TOÀN DIỆN

Với chi phí linh hoạt, giao diện dễ dùng, EasyHRM phù hợp cho mọi doanh nghiệp, từ SME đến chuỗi hệ thống lớn quy mô từ 5 đến 10.000 nhân viên.

✔️ Chấm công thông minh bằng Face ID, Wi-Fi nội bộ, định vị GPS hoặc mã QR linh hoạt cho cả làm việc tại văn phòng lẫn từ xa.
✔️ Tuyển dụng thông minh, quản lý toàn bộ quy trình từ đăng tin, nhận CV, sàng lọc hồ sơ, phỏng vấn đến đánh giá ứng viên
✔️ Tính lương tự động, chính xác theo ca làm, số công, tăng ca, khấu trừ và phụ cấp.
✔️ Xếp ca – chia ca nhanh chóng, phù hợp cho doanh nghiệp nhiều ca, nhiều vị trí, nhiều chi nhánh.
✔️ Quản lý toàn bộ hồ sơ nhân sự, hợp đồng, bảo hiểm, đơn từ trên một nền tảng duy nhất, dễ tra cứu.
✔️ Đánh giá KPI – hiệu suất cá nhân, gắn trực tiếp với lương thưởng hoặc mục tiêu theo từng bộ phận.
✔️ Quản lý hợp đồng điện tử thông minh: Tạo, ký số, lưu trữ và quản lý vòng đời hợp đồng online, tự động nhắc hạn ký hoặc gia hạn, giảm tối đa giấy tờ thủ công và rủi ro sai sót.
✔️ Báo cáo trực quan, đầy đủ, giúp nhà quản lý nắm bắt tình hình nhân sự theo thời gian thực.

Hơn 50.000+ doanh nghiệp đã chuyển đổi và tiết kiệm tới 90% khối lượng công việc nhân sự. Bạn đợi điều gì nữa? Trải nghiệm miễn phí EasyHRM ngay hôm nay!

Thông tin liên hệ:

• Hotline: 0869425631
• Gmail: info@softdreams.vn
• Website: https://easyhrm.vn/
• Facebook: Phần mềm quản trị nhân sự EasyHRM 
• Trụ sở chính: Tầng 3, Tòa nhà ATS, Số 8 đường Phạm Hùng, Phường Yên Hòa, TP Hà Nội.
• Chi nhánh: Số H.54 đường Huỳnh Tấn Chùa, phường Đông Hưng Thuận, TP Hồ Chí Minh.