Từ ngày 01/07/2025, Việt Nam chính thức áp dụng bảng lương theo vị trí việc làm thay cho hệ thống lương cũ dựa trên hệ số và mức lương cơ sở. Đây là bước cải cách mạnh mẽ trong chính sách tiền lương mới, nhằm nâng cao tính công bằng, minh bạch và hiệu quả trong trả lương cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức. Vậy cụ thể lương theo vị trí việc làm là gì? Cơ cấu tính lương ra sao và ai sẽ được áp dụng? Theo dõi bài viết dưới đây của Phần mềm quản trị nhân sự EasyHRM để cập nhật thông tin này.
Mục lục
1. Lương theo vị trí việc làm là gì?
Lương theo vị trí việc làm là chế độ trả lương dựa trên vị trí công việc đảm nhiệm, được xây dựng theo chức danh, chức vụ hoặc nhiệm vụ cụ thể – khác biệt với cách trả lương theo hệ số và thâm niên.
Lương theo vị trí việc làm là gì?
XEM THÊM: Lương Theo Hiệu Quả Công Việc Là Gì? Cách Tính & Xây Dựng Chính Sách Chuẩn
2. Thay đổi chính sách từ 01/07/2025 và sau năm 2026
Chính sách tiền lương mới sẽ chính thức thay thế hệ thống lương cơ sở truyền thống từ ngày 01/07/2025, hướng đến cơ cấu tiền lương công bằng, phản ánh đúng giá trị vị trí công việc và phù hợp quy định mới về bảo hiểm xã hội.
2.1. Bỏ mức lương cơ sở
Chính phủ sẽ xóa bỏ mức lương cơ sở 2,34 triệu đồng/tháng áp dụng trước đây từ ngày 01/07/2025 .
Căn cứ đóng BHXH và tính lương hưu sẽ chuyển sang áp dụng mức tham chiếu dựa trên lương thực tế của từng vị trí, được Quốc hội quyết định.
Chính sách tiền lương quyết định bỏ mức lương cơ sở
2.2 Áp dụng bảng lương mới theo vị trí
Từ 01/07/2025, hệ thống lương cũ dựa trên mức lương cơ sở sẽ được thay thế bằng 5 bảng lương mới được xây dựng theo nguyên tắc lương theo vị trí việc làm, chức danh và chức vụ lãnh đạo, cụ thể như sau:
| STT | Tên bảng lương | Đối tượng áp dụng | Đặc điểm nổi bật / Nguyên tắc xây dựng |
| 1 | Bảng lương chức vụ lãnh đạo | Cán bộ, công chức, viên chức giữ chức vụ lãnh đạo (bầu cử/bổ nhiệm) từ Trung ương đến cấp xã | – Mỗi chức vụ có 1 mức lương cụ thể
– Không phân biệt bộ/ngành/địa phương – Giữ nhiều chức vụ: chỉ nhận lương chức vụ cao nhất – Mức lương lãnh đạo cấp trên phải cao hơn cấp dưới |
| 2 | Bảng lương chuyên môn, nghiệp vụ | Công chức, viên chức không giữ chức vụ lãnh đạo | – Theo ngạch công chức/chức danh nghề nghiệp
– Mức lương phản ánh độ phức tạp công việc – Phụ cấp tính theo nghề hoặc điều kiện lao động – Khuyến khích nâng cao trình độ chuyên môn |
| 3 | Bảng lương sĩ quan, hạ sĩ quan công an và sĩ quan quân đội | Sĩ quan, hạ sĩ quan công an; sĩ quan quân đội | – Căn cứ theo chức vụ, chức danh, cấp bậc hàm
– Giữ tương quan với bảng lương công chức hành chính |
| 4 | Bảng lương quân nhân chuyên nghiệp, chuyên môn kỹ thuật công an | Quân nhân chuyên nghiệp; nhân viên kỹ thuật thuộc Bộ Công an | – Tính theo đặc thù chuyên môn kỹ thuật
– Đảm bảo tương quan thu nhập với công chức hành chính |
| 5 | Bảng lương công nhân quốc phòng, công nhân công an | Công nhân trong lực lượng vũ trang (quốc phòng, công an) | – Phản ánh tính chất kỹ thuật và phục vụ trong môi trường vũ trang
– Không thấp hơn lương công chức cùng cấp bậc |
2.3. Cấu trúc tiền lương
Theo lộ trình cải cách tiền lương, từ 01/07/2025, tiền lương của cán bộ, công chức, viên chức sẽ được thiết kế theo cấu trúc 3 phần rõ ràng: Lương cơ bản (70%) + Phụ cấp (30%) + Quỹ thưởng (tối đa 10%)
2.3.1 Lương cơ bản (chiếm khoảng 70%)
- Là phần lương chính, được xác định dựa trên bảng lương mới theo vị trí việc làm.
- Phản ánh đúng giá trị công việc, chức danh hoặc vị trí chuyên môn đảm nhận.
- Là căn cứ tính đóng bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo hiểm y tế (BHYT) và các chế độ khác.
2.3.2 Các khoản phụ cấp (khoảng 30%)
- Áp dụng cho những yếu tố không phản ánh trong lương cơ bản, bao gồm: Phụ cấp chức vụ, trách nhiệm, phụ cấp ưu đãi nghề (y tế, giáo dục…), phụ cấp khu vực, độc hại, lưu động…
- Phân bổ tùy thuộc vào tính chất công việc và môi trường làm việc.
- Một số phụ cấp sẽ được gộp hoặc bãi bỏ để tinh giản hệ thống.
Tiền phụ cấp chiếm 30% trong tổng cấu trúc tiền lương
2.3.3 Quỹ thưởng (tối đa 10%)
- Được trích từ quỹ tiền lương của cơ quan, đơn vị.
- Phân bổ dựa trên: Hiệu quả công việc, mức độ hoàn thành nhiệm vụ, kết quả đánh giá hằng năm.
- Mục tiêu khuyến khích cạnh tranh lành mạnh, nâng cao hiệu suất làm việc.
Lưu ý:
- Người lao động sẽ không bị giảm lương sau khi chuyển sang hệ thống tính lương mới.
- Mức lương sau cải cách sẽ được đảm bảo ít nhất bằng mức cũ, không bị thiệt so với trước.
- Nếu có thay đổi về chức danh hoặc vị trí công việc thì phần thu nhập đang được hưởng sẽ được bảo lưu, không mất đi ngay.
XEM THÊM: Top 15+ Phần Mềm Tính Lương Nhân Viên Chính Xác, Giá Rẻ, Dễ Dùng
3. Đối tượng được áp dụng
Chính sách lương theo vị trí việc làm dành cho các nhóm nhân sự trong khu vực công, bao gồm:
- Cán bộ, công chức, viên chức làm việc tại các cơ quan từ Trung ương đến cấp xã, gồm cả những người giữ chức vụ lãnh đạo hoặc làm công tác chuyên môn nghiệp vụ.
- Viên chức trong các đơn vị sự nghiệp công lập, bao gồm những người làm công việc chuyên môn hoặc hỗ trợ hành chính, không giữ chức vụ lãnh đạo.
- Sĩ quan, hạ sĩ quan và công nhân nghiệp vụ trong lực lượng vũ trang, cụ thể như sĩ quan quân đội, sĩ quan công an và hạ sĩ quan công an.
- Quân nhân chuyên nghiệp và chuyên công an kỹ thuật, được xác định dựa trên chuyên môn kỹ thuật và quân hàm.
- Công nhân quốc phòng và công nhân công an, gồm những người làm việc kỹ thuật trong lực lượng vũ trang.
- Ngoài ra, chính sách có thể áp dụng với những người ký hợp đồng theo vị trí việc làm đặc biệt, nếu được quy định hoặc cho phép tại địa phương hoặc đơn vị, mở rộng phạm vi áp dụng.
Những đối tượng được áp dụng lương theo vị trí việc làm
4. Lợi ích và thách thức
Chuyển sang mô hình lương theo vị trí việc làm mang lại nhiều điểm tích cực nhưng cũng đặt ra không ít thách thức cho hệ thống công vụ.
4.1 Lợi ích
Mô hình lương theo vị trí việc làm mang lại nhiều điểm tích cực, giúp tạo sự công bằng, minh bạch và thúc đẩy hiệu quả công việc trong khu vực công.
- Công bằng và minh bạch hơn: Mức lương không còn dựa vào hệ số, bằng cấp hay thâm niên nữa mà phản ánh đúng trách nhiệm và độ phức tạp của công việc. Ai làm vị trí đó sẽ được trả lương tương đương, đảm bảo sự công bằng.
- Khuyến khích nâng cao năng lực: Trả lương theo vị trí và hiệu quả giúp cán bộ, viên chức có động lực học hỏi, phát triển chuyên môn và cống hiến nhiều hơn.
- Thu hút nhân tài: Mức lương rõ ràng, công bằng và tương xứng với thị trường giúp khu vực công thu hút người tài.
- Giảm chênh lệch trong hệ thống lương: Bảng lương mới đồng bộ giữa các ngành, vùng miền, tránh những bất cập của hệ số và ngạch cũ.
- Gắn chặt vị trí với trách nhiệm: Lương dựa trên chức danh, khuyến khích người làm việc có trách nhiệm và hiệu quả cao hơn.
Những lợi ích khi áp dụng cách tính lương theo vị trí việc làm
4.2 Khó khăn
Tuy nhiên, việc triển khai mô hình này cũng gặp phải không ít khó khăn, đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ càng và quản lý chặt chẽ để đảm bảo thành công.
- Xác định rõ vị trí việc làm: Việc phân loại và đánh giá vị trí rất quan trọng nhưng cũng phức tạp, nhiều nơi vẫn đang trong giai đoạn triển khai.
- Thiếu dữ liệu thị trường tham khảo: Muốn áp dụng mức lương sát với doanh nghiệp cần dữ liệu minh bạch, cập nhật, nhưng hệ thống công hiện còn hạn chế.
- Nguồn lực tài chính chưa đồng đều: Các tỉnh, ngành có ngân sách khác nhau sẽ gặp khó khăn khi áp dụng mức lương cao hơn, đặc biệt sau khi bỏ hệ số lương năm 2025.
- Chênh lệch lương thực tế và hiện hưởng: Dù có quy định bảo lưu lương, việc thay đổi vị trí chức danh cần có lộ trình và nguồn quỹ phù hợp để đảm bảo công bằng.
- Quản trị hệ thống lương phức tạp: Với đa dạng chức danh, vị trí và phụ cấp, cần một bộ máy quản lý lương minh bạch, chuyên nghiệp và hiệu quả.
5. Câu hỏi thường gặp về lương theo vị trí việc làm
5.1 Có được tăng lương nếu vị trí cao hơn?
Có. Theo chính sách mới, mức lương sẽ được tính theo vị trí việc làm, chức vụ hoặc chức danh cụ thể. Vì vậy, khi đảm nhiệm vị trí cao hơn – ví dụ như được bổ nhiệm từ chuyên viên lên trưởng phòng – mức lương sẽ được điều chỉnh theo bảng lương chức vụ, đảm bảo tương xứng với trách nhiệm và thứ bậc trong hệ thống.
5.2 Có áp dụng cho doanh nghiệp ngoài nhà nước không?
Không. Cơ chế lương theo vị trí việc làm hiện nay chỉ áp dụng đối với khu vực công, gồm cán bộ, công chức, viên chức và lực lượng vũ trang. Các doanh nghiệp ngoài nhà nước không bắt buộc áp dụng bảng lương mới này, tuy nhiên vẫn có thể tham khảo để xây dựng thang lương minh bạch, công bằng hơn.
5.3 Làm sao để biết mình thuộc bảng lương nào trong hệ thống mới?
Người lao động có thể căn cứ vào chức vụ, vị trí công tác và loại hình đơn vị đang làm việc để xác định bảng lương phù hợp:
- Nếu đang giữ chức vụ lãnh đạo (bầu cử hoặc bổ nhiệm): áp dụng bảng lương chức vụ.
- Nếu là công chức, viên chức chuyên môn không giữ chức vụ lãnh đạo: áp dụng bảng lương chuyên môn, nghiệp vụ.
- Nếu thuộc lực lượng vũ trang: áp dụng 1 trong 3 bảng lương theo quy định đặc thù (sĩ quan, chuyên môn kỹ thuật, công nhân quốc phòng/công an).
6. Kết luận
Việc áp dụng lương theo vị trí việc làm không chỉ giúp đơn giản hóa hệ thống tiền lương mà còn tạo động lực nâng cao hiệu suất làm việc cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức. Tuy vẫn còn một số thách thức trong quá trình chuyển đổi, nhưng đây là xu hướng tất yếu nhằm chuyên nghiệp hóa bộ máy và đảm bảo quyền lợi người lao động trong khu vực công.
