Trong bối cảnh doanh nghiệp ngày càng chú trọng hiệu suất và minh bạch, trả lương theo hiệu quả công việc đang trở thành xu hướng được nhiều tổ chức lựa chọn. Hình thức này vừa tối ưu chi phí, vừa tạo động lực để nhân viên nỗ lực hơn. Vậy lương theo hiệu quả là gì? Có giống lương 3P không? Làm sao xây dựng chính sách phù hợp? Cùng Phần mềm quản lý nhân sự EasyHRM tìm hiểu qua nội dung sau.

1. Lương theo hiệu quả công việc là gì? Ví dụ

Đây là cách trả lương dựa trên kết quả thực tế mà nhân viên đạt được, thay vì chỉ tính theo thời gian làm việc hay chức danh. Mức lương phụ thuộc vào mức độ hoàn thành mục tiêu, năng suất hoặc các chỉ số KPI.

Ví dụ:

Một nhân viên kinh doanh có lương cơ bản 6 triệu/tháng. Công ty quy định nếu đạt doanh số 100 triệu sẽ được thêm 5% hoa hồng. Trong tháng, nhân viên này bán được 120 triệu. Vậy nên tổng lương nhận: 6 triệu + (120 triệu × 5%) = 12 triệu đồng.

Lương theo hiệu quả công việc là trả lương theo kết quả làm việc của nhân viên

2. Những lý do lương theo hiệu quả công việc được nhiều quan tâm?

Trong bối cảnh doanh nghiệp cần tối ưu chi phí và tăng hiệu suất, trả lương theo kết quả đang trở thành lựa chọn phổ biến vì những lợi ích rõ rệt:

2.1 Với chủ doanh nghiệp

• Tối ưu chi phí nhân sự: Gắn lương với hiệu suất, tránh lãng phí cho vị trí kém năng suất.
• Kích thích cạnh tranh tích cực: Nhân viên nỗ lực hơn khi thu nhập gắn với kết quả.
• Tăng hiệu quả tổng thể: Mục tiêu cá nhân đồng bộ với mục tiêu doanh nghiệp, thúc đẩy tăng trưởng bền vững.

2.2 Với bộ phận HR, nhân sự

• Dễ đánh giá, minh bạch: KPI rõ ràng giúp đo lường hiệu quả và giảm tranh chấp lương thưởng.
• Hỗ trợ thu hút, giữ chân nhân tài: Chính sách thưởng theo kết quả linh hoạt, cạnh tranh hơn trên thị trường lao động.

Trả lương theo hiệu quả làm việc giúp nhân sự dễ dàng xây dựng các mức thưởng hấp dẫn

2.3 Với người lao động

• Thu nhập xứng đáng với năng lực: Làm tốt, nhận lương cao, không bị cào bằng.
• Cảm giác công bằng, được ghi nhận: Thu nhập phản ánh đúng giá trị đóng góp.
• Khuyến khích chủ động, sáng tạo: Biết nỗ lực được trả công xứng đáng, nhân viên sẽ gắn bó và phát triển bản thân lâu dài.

3. Ưu, nhược điểm hình thức trả lương theo hiệu quả công việc

Cách trả lương theo hiệu quả đang được nhiều doanh nghiệp quan tâm vì có thể tạo ra động lực rõ rệt, nhưng cũng tiềm ẩn không ít rủi ro. Do đó, doanh nghiệp cần cân nhắc trước khi lựa chọn:

3.1 Ưu điểm

• Tăng động lực và hiệu suất làm việc: Người lao động có thêm lý do để nỗ lực, vì thu nhập phụ thuộc vào kết quả cụ thể mà họ đạt được.
• Tối ưu chi phí trả lương cho doanh nghiệp: Doanh nghiệp chỉ trả lương cao hơn khi nhân viên làm việc hiệu quả, tránh tình trạng trả lương cao cho nhân viên làm việc kém.
• Khuyến khích tinh thần tự chủ và cải tiến: Hình thức này tạo môi trường khuyến khích sự chủ động, sáng tạo và cải tiến liên tục trong công việc.
• Tăng tính minh bạch, công bằng trong nội bộ: Việc gắn lương với hiệu quả giúp loại bỏ cảm giác “thiên vị” trong chi trả, giảm mâu thuẫn giữa các nhân viên.

Trả tiền lương theo hiệu quả công việc giúp tăng động lực làm việc cho nhân viên

3.2 Nhược điểm

• Khó đo lường chính xác: Nếu KPI hoặc tiêu chí đánh giá chưa rõ ràng, dễ dẫn đến tính lương sai và gây bức xúc.
• Tạo áp lực cao: Lương biến động theo kết quả có thể khiến nhân viên căng thẳng, thậm chí kiệt sức nếu không được hỗ trợ tốt.
• Nguy cơ giảm hợp tác: Khi ai cũng chạy theo thành tích cá nhân, tinh thần làm việc nhóm có thể bị ảnh hưởng.
• Không dễ áp dụng với mọi vị trí: Một số công việc khó lượng hóa kết quả, gây khó khăn khi triển khai hệ thống lương theo hiệu suất.

4. Lương theo hiệu quả công việc có phải là “lương 3P”?

Nhiều người vẫn nhầm lẫn, nhưng thực ra lương theo hiệu quả chỉ là một phần trong mô hình lương 3P mà thôi.

Cụ thể, lương 3P là phương pháp trả lương dựa trên 3 yếu tố:

• P1 – Position (Vị trí công việc): trả lương theo giá trị và vai trò của vị trí trong tổ chức.
• P2 – Person (Năng lực cá nhân): tính đến trình độ, kỹ năng, kinh nghiệm của người đảm nhiệm vị trí.
• P3 – Performance (Hiệu quả công việc): thưởng hoặc tăng lương dựa vào kết quả làm việc thực tế.

Như vậy, lương theo hiệu quả công việc chính là phần “P3” trong hệ thống lương 3P. Doanh nghiệp có thể áp dụng riêng lẻ P3 hoặc kết hợp cả 3 yếu tố để xây dựng chính sách lương toàn diện, công bằng và thúc đẩy hiệu suất lâu dài.

Lương theo hiệu quả công việc có phải lương 3P không?

5. Cách xây dựng chính sách lương theo hiệu quả công việc

Để áp dụng lương theo hiệu quả công việc hiệu quả và minh bạch, doanh nghiệp cần xây dựng chính sách rõ ràng, có lộ trình cụ thể. Dưới đây là 4 bước quan trọng:

Bước 1: Xác định tiêu chí đánh giá rõ ràng

Doanh nghiệp cần thiết lập hệ thống KPI, OKR hoặc chỉ số đo lường phù hợp với từng vị trí công việc. Tiêu chí phải cụ thể, dễ hiểu và đo lường được để tránh tranh cãi.

Bước 2: Xây dựng công thức tính thu nhập

Kết hợp giữa lương cơ bản và phần lương theo hiệu quả (thưởng hiệu suất, hoa hồng, bonus…) theo công thức cụ thể. Điều này giúp nhân viên biết rõ họ cần làm gì để tăng thu nhập.

Bước 3: Truyền thông nội bộ rõ ràng

HR và lãnh đạo cần truyền đạt đầy đủ thông tin về cách tính lương, tiêu chí đánh giá, thời điểm xét thưởng… để nhân viên hiểu và đồng thuận với hệ thống.

Bước 4: Đánh giá & điều chỉnh theo chu kỳ

Chính sách nên được xem xét định kỳ (hàng quý, 6 tháng hoặc 1 năm) để đảm bảo phù hợp với tình hình kinh doanh và thực tế làm việc, từ đó kịp thời điều chỉnh nếu cần.

Hướng dẫn chi tiết cách xây dựng chính sách lương theo hiệu quả làm việc

6. Cách trả lương theo hiệu quả công việc

Việc áp dụng lương theo hiệu quả công việc có thể được triển khai theo nhiều hình thức linh hoạt, tùy vào đặc thù của từng vị trí và ngành nghề. Dưới đây là một số cách phổ biến:

6.1 Trả lương theo doanh số bán hàng

Doanh nghiệp áp dụng mức hoa hồng dựa trên phần trăm doanh số hoặc số lượng hợp đồng nhân viên mang về. Hình thức này phổ biến trong lĩnh vực kinh doanh, telesales và môi giới bất động sản.

6.2 Trả lương theo sản lượng (Piece-rate)

Mức lương được tính dựa trên số lượng sản phẩm hoặc đầu việc mà nhân viên hoàn thành. Phương pháp này phù hợp với các ngành nghề thiên về sản xuất, lắp ráp hoặc gia công.

Trả lương theo sản phẩm

6.3 Trả lương theo hiệu suất nhóm (Team-based bonus)

Tiền thưởng được phân chia dựa trên kết quả chung của cả nhóm hoặc bộ phận, nhằm thúc đẩy tinh thần hợp tác, chia sẻ trách nhiệm và hỗ trợ lẫn nhau trong công việc.

6.4 Trả lương theo chia sẻ lợi nhuận (Profit-sharing)

Nhân viên được thưởng thêm dựa trên một phần lợi nhuận ròng của doanh nghiệp trong kỳ. Cách làm này giúp tăng tính gắn bó lâu dài và tạo động lực đồng hành cùng sự phát triển của công ty.

6.5 Trả lương theo mức độ hoàn thành mục tiêu (OKR/KPI)

Doanh nghiệp tính lương thưởng theo tỷ lệ hoàn thành các chỉ tiêu được giao như KPI hoặc OKR. Hình thức này thường được áp dụng cho các vị trí chuyên viên, trưởng nhóm hoặc cấp quản lý.

Trả lương theo mức độ hoàn thành KPI đề ra

6.6 Trả lương theo chia sẻ cải tiến (Gainsharing)

Doanh nghiệp sẽ thưởng cho cá nhân hoặc tập thể khi có sáng kiến giúp cải thiện quy trình làm việc, nâng cao năng suất hoặc tiết kiệm chi phí. Đây là hình thức phù hợp với các doanh nghiệp sản xuất hoặc vận hành kỹ thuật.

6.7 Trả lương theo quyền chọn cổ phiếu (Stock options)

Nhân viên có cơ hội sở hữu cổ phần thông qua việc mua cổ phiếu công ty với giá ưu đãi nếu đạt mục tiêu công việc. Mô hình này thường được các startup và doanh nghiệp công nghệ lựa chọn để giữ chân nhân tài.

6.8 Trả lương tích điểm đổi thưởng (Point-based incentives)

Doanh nghiệp xây dựng hệ thống tích điểm dựa trên hiệu quả công việc, thái độ, sáng kiến… và cho phép nhân viên quy đổi điểm thành phần thưởng như tiền mặt, quà tặng hoặc nghỉ mát. Hình thức này giúp nâng cao trải nghiệm và tinh thần làm việc tích cực trong tổ chức.

6.9 Tăng lương theo hiệu suất định kỳ (Merit-based raise)

Sau mỗi kỳ đánh giá hiệu quả làm việc, nhân viên có thể được điều chỉnh tăng lương cơ bản nếu đạt kết quả tốt. Hình thức này được nhiều công ty sử dụng để xây dựng lộ trình thăng tiến rõ ràng và ghi nhận sự nỗ lực của nhân sự.

Tăng lương theo định kỳ cho nhân viên

7. FAQ về lương theo hiệu quả công việc

7.1 Lương theo hiệu quả công việc có phải đóng BHXH không?

Không. Lương hiệu quả công việc (lương KPI) không phải đóng BHXH. Vì đây là khoản trả theo kết quả công việc, không ổn định, không trả thường xuyên trong mỗi kỳ lương, nên không thuộc tiền lương tháng làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc theo quy định hiện hành.

7.2 Thưởng hiệu quả công việc có đóng BHXH không?

Không. Thưởng hiệu quả công việc không phải là căn cứ để đóng BHXH bắt buộc. Vì đây là khoản thưởng mang tính chất khen thưởng theo kết quả công việc, không ổn định, không trả thường xuyên, và không được xác định là thành phần tiền lương trong hợp đồng lao động theo quy định hiện hành.

8. Kết luận

Lương theo hiệu quả công việc không chỉ là một hình thức trả lương, mà còn là chiến lược quản trị giúp gắn kết mục tiêu cá nhân với mục tiêu doanh nghiệp. Khi triển khai đúng, chính sách này sẽ xây dựng được môi trường làm việc minh bạch, công bằng và thúc đẩy hiệu suất vượt trội.

Tuy vậy, thực tế cho thấy nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn khi thiết lập KPI, tính toán lương thưởng minh bạch và truyền thông rõ ràng cho nhân viên, dẫn đến mâu thuẫn và khiếu nại.

Nếu bạn cũng đang lo lắng về vấn đề này, hãy cân nhắc sử dụng phần mềm quản lý nhân sự EasyHRM. EasyHRM giúp tự động hóa quy trình đánh giá, tính lương theo hiệu quả, đảm bảo minh bạch và dễ dàng chia sẻ thông tin tới toàn bộ nhân viên.

ĐĂNG KÝ TƯ VẤN VÀ DÙNG THỬ

HOÀN TẤT ĐĂNG KÝ

Gửi thông tin thành công, EasyHRM sẽ liên hệ sớm nhất đến với quý khách hàng!

Nếu bạn muốn tìm hiểu kỹ hơn về EasyHRM, đừng ngần ngại liên hệ theo thông tin:

• Hotline: 0869425631
• Gmail: info@softdreams.vn
• Website: https://easyhrm.vn/
• Facebook: Phần mềm quản trị nhân sự EasyHRM 
• Trụ sở chính: Nhà khách ATS, số 8 Phạm Hùng, Phường Mễ Trì, Quận Nam Từ Liêm, Hà Nội
• Chi nhánh: Số H.54 đường Dương Thị Giang, Phường Tân Thới Nhất, Quận 12, TP. Hồ Chí Minh